भारत की प्रमुख झीले
lakes in india : भारत में ज्यादातर झीलें उत्तर के पहाडी राज्यों में ही सीमित हैं. दक्षिण के समुद्र तटीय क्षेत्रों में भी कुछ महत्त्वपूर्ण झीलें हैं. परन्तु मैदानी भाग में इनकी कमी है वही झीलों का निर्माण भी अलग अलग कारण है. भारत में झीलों को हिमालयी, राजस्थान की तथा दक्षिण भारत की झीलों में वर्गीकृत किया जा सकता है :
Types of Lakes ( झीलों के प्रकार ) :
-
- हिमानी निर्मित झीलें ( राक्षस ताल, नैनीताल, नौकुचिया ताल, भीमताल )
- पवन-क्रिया से बनीं झीलें ( सांभर, डिडवाना, लून, कनास, पॅंच-भद्रा )
- अनूप या लैगून झीलें
- विसर्प झीलें
- भू-स्खलन से निर्मित झीलें ( वुलर झील )
- घुलन क्रिया से निर्मित झीलें
- ज्वालामुखी क्रिया से निर्मित झीलें ( लोनार झील )
- भू-गर्भिक क्रिया से बनीं झीलें
lakes in india :
| झील का नाम | राज्य |
|---|---|
| राजसमन्द झील | राजस्थान |
| पिछौला झील | राजस्थान |
| लुन्कसर झील | राजस्थान |
| डीडवाना झील | राजस्थान |
| पुलिकट झील | तमिलनाडु |
| ऊटी झील | तमिलनाडु |
| येरकाउड | तमिलनाडु |
| हुसैन सागर झील | आंध्र प्रदेश |
| कोल्लेरू झील | आंध्र प्रदेश |
| नागार्जुन झील | आंध्र प्रदेश |
| निजाम सागर झील | आंध्र प्रदेश |
| जयसमंद | राजस्थान |
| साम्भर झील | राजस्थान |
| फ़तेह सागर झील | राजस्थान |
| पंचपद्रा | राजस्थान |
| नक्की | राजस्थान |
| पुष्कर झील | राजस्थान |
| धेबार | राजस्थान |
| डल झील | जम्मू-कश्मीर |
| बूलर | जम्मू-कश्मीर |
| पन्गांग | जम्मू-कश्मीर |
| सो-मोरारी | जम्मू-कश्मीर |
| लोकटक | मणिपुर |
| सातताल | उत्तराखंड |
| नैनीताल | उत्तराखंड |
| नौकुछियाताल | उत्तरखंड |
| चंद्रा | हिमाचल प्रदेश |
| खजियार | हिमाचल प्रदेश |
| ब्रह्मसरोवर | हरियाणा |
| कोयला | महाराष्ट्र |
| अष्टामुडी झील | केरल |
| मायेम | गोवा |
| संगमी | सिक्किम |
| चिल्का झील | उड़ीसा |
| रूपकुंड | उत्तराखंड |
| भीमताल | उत्तराखंड |
| राकसताल | उत्तराखंड |
| सूरजकुंड | हरियाणा |
| रेणुका | हिमाचल प्रदेश |
| लोनार | महाराष्ट्र |
| बेम्बनाड | केरल |
| करंजी | कर्नाटक |
| कुक्काराहल्ली | कर्नाटक |
| शेषनाग झील | जम्मू-कश्मीर |
| मानसबल झील | जम्मू-कश्मीर- |















